Polska nie dopełniła terminu wprowadzenia unijnej dyrektywy dotyczącej praw pacjentów z transgranicznej opieki zdrowotnej. Termin wprowadzenia w życie unijnych przepisów upłynął z dniem 25 października 2013 r.

Pacjenci, którzy leczyli się poza granicami kraju i na tej podstawie domagają się w Polsce zwrotu kosztów leczenia korzystają z zasady skutku bezpośredniego. Może on być wywierany przez unormowania unijnych dyrektyw, jeżeli określone postanowienie w sposób jednoznaczny i wyraźny przyznaje uprawnienia pacjentom, a także jest klarownie sformułowany i dokładnie określa podmiot zobowiązany. Wspomniana dyrektywa niezaprzeczalnie spełnia te warunki.

Warto jednak wskazać na zastrzeżenie, które mówi o tym, że koszty leczenia w innym państwie europejskim nie mogą przekroczyć kosztów leczenia, jakie ponieśliby poddając się leczeniu w Polsce. Podstawę do oszacowania zwrotu stanowią kwoty za dane świadczenia, w oparciu o które NFZ dokonuje rozliczenia ze świadczeniodawcami w Polsce.

Dodatkowo, zgodnie z regulacjami dyrektywy, możliwe jest wprowadzenie procedury, według której przed przystąpieniem do leczenia za granicą pacjent musi uzyskać uprzednio zgodę w danym państwie członkowskim.

Polska nie wdrożyła tej procedury w swój system prawny, z czego wynika, że:

– pacjent może domagać się zwrotu kosztów leczenia za granicą na podstawie bezpośredniego skutku powyższej dyrektywy,

– nie są stosowane w tym zakresie żadne procedury (związane z obowiązkiem uzyskania wcześniejszej zgody NFZ) z wyjątkiem ograniczenia wartości rozliczanych świadczeń.

Zatem nie jest pewne czy sądy windykacyjne wydające korzystne dla pacjentów nakazy zapłaty stosują te wytyczne, ponieważ nakaz zapłaty nie ma uzasadnienia. Jednak, z pewnością uregulowania te muszą być brane pod uwagę w następnych wyrokach.

Joanna Walerowicz

mojszmal.pl